Woke, Wuk?
Het is midzomer en midsixties. Dat hoger onderwijs in ‘onze’ taal is volop voer voor oorlog in Leuven en aan de andere zijde van de oceaan is de nakende summer of love veeleer een radicaal antwoord op de oorlogsmisdaden van de natie in Vietnam.
De studenten van toen en hun nazaten in kleurrijke pluimage zijn de zuurpruimen van vandaag. Voor óf tegen, that’s the question? Ik ben geen van beide. Omdat ze allebei niet-inclusief zijn. Mijn gevecht is veel radicaler: al van kindsbeen af ben ik in een interne oorlog tegen alle vormen van ongelijkheid. Mijn geloof heb ik verloren omdat het pretendeerde beter te zijn (warer) dan het boeddhisme of het judaïsme. Daarom mijn afkeer ook van het opbod van bewustzijn. Het haalt het leerplan van het leven immers onderuit.
Wie vandaag nog geen kennis heeft over het kolonialisme – in absolute termen kan men daarover zelfs niet spreken – moet nog de kans krijgen om te leren, te reflecteren en de verbanden te leggen tussen onze Westerse rijkdom en de omgekeerde armoede in vroegere ‘overzeese gewesten’.
Datzelfde geldt voor discriminatie op basis van geslacht, gender, cultuur, kleur, politieke voorkeur, fysieke of mentale ‘beperking’ (het woord!), muzikale vaardigheid, kennis van mediakritiek, het kunnen werken met ICT, …
Er zit zoveel pretentie in de bewering ‘ik ben meer woke dan jij’ … maar evenzogoed in de bewering ‘woke maakt mij monddood’.
Hoezo? Voor de ene is de leerschool dan afgerond?? Voor de andere zijn de universele rechten van de mens en basisbeleefdheid een rem??
Alles is voortschrijdend inzicht. De Vlaamse beweging was ooit legitiem en nu volledig overbodig. Maar het idee dat we vandaag in de best mogelijke wereld wonen, dat had Hegel ook ooit, en daaruit is stevig wat Nazisme voortgevloeid.
Kunnen de voordeuren misschien eerst weer open, bankjes op straat, buren in gesprek om zo te beseffen dat we allemaal kinderen zijn van onze tijd en kinderen op leeftijd die nog zo goed als alles te leren hebben. Voordat we net als de missionarissen anderen gaan opleggen waarin hun bewustzijn faalt. Want die bekeringsdrift zit diepgeworteld in onze westerse cultuur. Dat is geen discours van relativisme, maar van realisme. Met een heel intense omarming van de wetenschap en het academisch onderzoek.
Lang leve de autoriteit van kennis.
Lang leve de verwondering.